Epiretinal membran nedir?
Epiretinal membran, gözümüzün retina adı verilen sinir tabakasının merkezinde bulunan, sarı nokta olarak da bilinen alanın adıdır. Görüntünün net oluşturulabilmesi için makulanın doğal şekilde olması önemlidir. Makula üzerinde gelişen ince ve zar benzeri bir yapıya epiretinal membran adı verilir. Bu zar, zaman içinde büzüşerek makulanın şeklini bozar. Bu durum ise eğri ve bulanık görme gibi şikayetlere yol açabilir. Genellikle bir gözde görülse de, bazen iki gözde de %10-20 oranında tespit edilebilir.
Epiretinal membran kimlerde ve neden ortaya çıkar?
Epiretinal membran genellikle gözdeki normal yaşlanma süreciyle ilişkilendirilen bir durumdur. Temel olarak, sağlıklı bireylerin %2'sinde 50 yaşın üzerinde ve %20'sinde 70 yaşın üzerinde gelişme riski bulunur. Ancak, genellikle şikayetlere yol açmadığı için fark edilmez ve çoğu zaman rutin göz muayenesi sırasında teşhis edilir. Yaşa bağlı değişiklikler dışında, diyabet, üveit (göz iltihabı), travma, retina damar tıkanıklıkları ve retina yırtılması gibi durumlar sonrasında da gelişebilir.
Epiretinal membranın belirtileri nelerdir?
Epiretinal membranın erken aşamalarında genellikle hiçbir belirti olmaz ve sıklıkla rutin göz muayenesi sırasında tespit edilir. Hastalık yavaş ilerler ve görsel şikayetlerin ortaya çıkması bazen yıllar alabilir. Bu durum, bulanık görme, eğri ve dalgalı görme, cisimlerin boyutlarını normalden farklı algılama (büyük veya küçük) gibi şikayetlere neden olabilir. Hastalık daha da ilerlediğinde görme seviyesi önemli ölçüde azalır. Şikayetlerin geç başlamasının nedenlerinden biri, hastalığın genellikle tek gözü etkilemesidir ve sağlıklı göz, görmeyi telafi etmeye çalışır.
Epiretinal membran nasıl teşhis edilir?
Rutin göz muayenesi sonrasında, göz bebekleri genişletilir ve gözün arkasındaki makula özel merceklerle muayene edilir. Doktorunuz epiretinal membranı düşünüyorsa, optik koherens tomografi (OKT - göz tomografisi) gibi tetkikler yapabilir. Bu test, epiretinal membranın boyutunu, görme hücrelerinin durumunu değerlendirmek ve tedavi sonrası iyileşme sürecini anlamak için kullanılır. Cerrahi planlamada da OKT tetkiki önemlidir.
Epiretinal membran nasıl tedavi edilir?
Epiretinal membranın erken aşamalarında herhangi bir şikayet veya hasara neden olmadığı için sadece göz doktoru tarafından izlenir. Tedavi gereksinimi, hastalık görmeyi etkilemeye başladığında ortaya çıkar ve bazen yıllar alabilir. Zarın giderek büzüşmesi ve görme hücrelerini etkilemeye başladığında tedavi gerekebilir. Epiretinal membranın tek tedavisi vitrektomi adı verilen bir cerrahi işlemdir. Bu ameliyatta, göz içine çok küçük cerrahi aletlerle girilir, göz jeli temizlenir ve hastalığa yol açan zar çıkarılır. Cerrahi başarı oranları oldukça yüksektir ve görme artışı genellikle haftalar ve aylar içinde fark edilir. Nadiren de olsa, zar tekrar büyüyebilir ve bu durumda hasta tekrar ameliyat edilebilir.
Epiretinal membran cerrahisi sırasındaki riskler son derece düşüktür, yaklaşık %1 seviyelerindedir.
